6. Wykańczamy brzegi materiałem harmonizującym z otoczeniem, np. żwirem, głazami, drewnem, płytami. Teraz pora na rozruch stawu: regulację pomp, zastosowanie szczepionek itp. Gdy marzymy o kąpieli w ogrodzie połączonej z obserwacją wodnej flory i fauny, zdecydujmy się na staw kąpielowy. Gdy marzymy o kąpieli w ogrodzie połączonej z obserwacją wodnej flory i fauny, zdecydujmy się na staw z 1Fot. Flora PressFot. Flora PressStawy kąpieloweStawy kąpielowe oczyszczane naturalnie to połączenie stawu i basenu, oferujące kąpiel w czystej wodzie w otoczeniu roślin, żab i traszek. W przeciwieństwie do basenów kąpielowych nie używa się w nich chloru zabijającego wodne życie. Takie stawy przyciągają ptaki, ważki i inne drobne zwierzęta. Te sztucznie tworzone zbiorniki, odizolowane od gruntu nieprzepuszczalnym materiałem, buduje się według ściśle określonych norm dotyczących jakości wody. W procesie filtracji dużą rolę odgrywają filtry biologiczne i bagienne, złoża sorpcyjnych minerałów, zooplankton i oczywiście posadzone w stawie rośliny. Kąpielowe akweny coraz częściej widujemy w ogrodach (niekoniecznie dużych), dzięki działalności Polskiego Stowarzyszenia Naturalnych Wód Kąpielowych, które promuje budowę takich zbiorników, wprowadza światowe standardy jakości, propaguje i wdraża nowe technologie. Budowa stawu to skomplikowana inwestycja, którą trudno wykonać samodzielnie. Zadanie to należy zlecić doświadczonej zdjęciu powyżej: W nowoczesnym ogrodzie staw kąpielowy często ma prostą formę i wyraźny podział na część kąpielową i stałej cyrkulacji wody i zastosowaniu zaawansowanych technicznie filtrów woda w stawie kąpielowym zachowuje nieskazitelną Materiały prasoweDwie strefy - kąpielowa i regeneracyjnaNajlepsze miejsce na staw kąpielowy to nasłoneczniona część ogrodu (woda szybko się tam nagrzewa i można wcześnie rozpoczynać sezon pływacki), z dala od drzew liściastych i iglastych. Zbiornik składa się z dwóch stref: kąpielowej i regeneracyjnej - w tej drugiej, w złożu mineralnym sadzi się rośliny. Obszary te oddzielone są przegrodami wzniesionymi z betonu lub kamienia. Woda w stawie wprawiana jest w ciągły ruch przez pompy filtracyjne, dzięki czemu ma stały kontakt ze strefą regeneracyjną i nie tworzą się zastoiny. Basen czyści się samoistnie, tak jak naturalne zbiorniki wodne. Proces ten zachodzi w strefie regeneracyjnej dzięki roślinom i mikroorganizmom znajdującym się w wodzie i na błonie filtracyjnej (tzw. biofilmie) oraz dzięki właściwościom sorpcyjnym użytych w złożu minerałów. Dlatego tak istotna jest odpowiednia wielkość strefy regeneracyjnej, proporcjonalna do powierzchni stawu. Jej filtrujące funkcje mogą być wspierane przez nowoczesną technologię basenową: pompy obiegowe, skimmery, spusty denne i złoża mineralne, w których skład wchodzą zeolit, tufy, grysy wapienne, piaski filtracyjne, biozamonit, żwiry. Woda jest zasysana w strefie kąpielowej, następnie przepływa przez złoża oczyszczające i dopływa do miejsca, gdzie z powrotem wpada do zbiornika. Można tam zaprojektować kamienne źródła, ściany wodne czy wodotryski - napowietrzające wodę i bardzo zdjęciu powyżej: Dzięki stałej cyrkulacji wody i zastosowaniu zaawansowanych technicznie filtrów woda w stawie kąpielowym zachowuje nieskazitelną akwenu formujemy tak, by wyglądały naturalnie, maskujemy je kamieniami i Paweł SłomczyńskiJaki staw wybrać?W wyniku wieloletnich doświadczeń obecnie realizowanych jest 5 typów stawów, różniących się techniką oczyszczania wody i stosunkiem powierzchni strefy kąpielowej do regeneracyjnej. W stawach ekstensywnych strefa kąpielowa zajmuje 30% powierzchni zbiornika, w akwenie z wymuszonym przepływem wody - ok. 40%, w zbiornikach wyposażonych w odpływ denny oraz skimmer - ok. 50%, a w stawie z filtrem bagiennym - ok. 63%. Natomiast amatorom sportu z pewnością najbardziej przypadnie do gustu staw, w którym strefa, gdzie będą mogli pływać, zajmuje aż 80% powierzchni akwenu!Na zdjęciu powyżej: Brzegi akwenu formujemy tak, by wyglądały naturalnie, maskujemy je kamieniami i kąpielowy to doskonały przykład symbiozy natury i technologii - często tak mało widocznej, że zbiornik do złudzenia przypomina naturalny Marcin GąsiorowskiWażna hydroizolacjaNiezależnie od typu stawu bardzo istotny jest wybór materiału uszczelniającego jego nieckę. Tylko w dobrze izolowanym od podłoża zbiorniku można bowiem zapanować nad jakością wody. W przeciwnym razie do niecki będą się przesączać wody gruntowe, często zanieczyszczone fosforanami. Trzeba też pamiętać o wykonaniu zapory kapilarnej, zabezpieczającej staw przed wpływaniem wód opadowych z gruntu przylegającego do zbiornika. W roli uszczelniacza świetnie sprawdza się tworzywo EPDM (patrz tekst poniżej) - mocne, rozciągliwe i trwałe. Przy urządzaniu stawu bardzo istotny jest ponadto dobór gatunków i ilości roślin wodnych (patrz ramka na s. 41), a także sposób ich zdjęciu powyżej: Staw kąpielowy to doskonały przykład symbiozy natury i technologii - często tak mało widocznej, że zbiornik do złudzenia przypomina naturalny razie potrzeby lustro można oczyścić z większych zanieczyszczeń sitem na technologiaRównowagę pomiędzy roślinami, bakteriami i glonami pomagają również zachować dostępne na rynku specjalne preparaty (tzw. szczepionki). Jednak zawarte w nich mikroorganizmy - oprócz składników odżywczych - wymagają też do życia tlenu. Dlatego w stawie przez kilka godzin dziennie powinna pracować pompa natleniająca wodę. Warto także zainstalować w zbiorniku urządzenia przeciwdziałające nadmiernemu zanieczyszczaniu wody, np. skimmer wyławiający spadające liście i inne większe odpadki. Konserwacja prawidłowo wykonanego stawu kąpielowego nie jest uciążliwa; polega przede wszystkim na okresowym (2-3 razy w roku) badaniu podstawowych parametrów wody (pH i twardości). Co roku trzeba oczyścić pompę, filtr i inne urządzenia, sprawdzić, czy prawidłowo pracują, co kilka lat zaś staw "odkurzyć" specjalnym odkurzaczem i zrobić gruntowne zdjęciu powyżej: W razie potrzeby lustro można oczyścić z większych zanieczyszczeń sitem na do zbiornika wodnegoFot. ShutterstckDobór roślin ma wpływ nie tylko na urodę stawu, ale przede wszystkim na czystość wody, która, przepływając przez ich zielony filtr, jest oczyszczana z niepożądanych związków czy bakterii. Rośliny konkurują też z glonami o pokarm, ograniczając ich rozwój. W strefie płytkiej wody sadzimy tataraki, łączenie baldaszkowate, kosaćce żółte, krwawnice, przęstki, a w strefie głębokiej wody - grzybienie. Im większy staw, tym skuteczniejszy proces samooczyszczania i łatwiejsza konserwacja. Minimalna powierzchnia zbiornika to 100 m˛, głębokość - 2 m, a długość - 10 m. Jeśli planujemy zawracać w czasie pływania, powinien mieć on co najmniej 3,5 m szerokościZakładamy staw - etapy pracyFot. GardenariumZakładamy staw - najważniejsze etapy pracy1. Przed budową stawu badamy wodę, którą wypełnimy zbiornik, posługując się specjalnym zestawem. Na podstawie wyników badań planujemy optymalny dla danego stawu sposób oczyszczania wody, dobieramy złoża filtracyjne, pompy, Kopiemy nieckę przyszłego stawu, dbając o zachowanie odpowiednich proporcji między kąpieliskiem a strefą regeneracyjną. Obie części oddzielamy od siebie przegrodą, którą później zastąpi betonowy murek. 3. Izolujemy nieckę od podłoża, by uniemożliwić przenikanie do niej zanieczyszczonych wód gruntowych. W roli szczelnej bariery świetnie spisuje się elastyczne tworzywo EPDM Pond Gard marki Gardenarium4. Uzbrajamy nieckę, montując pompy, rury, skimmery i wszelkie niezbędne urządzenia. Wznosimy murki (będą pełnić funkcję przegród między strefami stawu), układamy złoża Zaizolowaną nieckę stawu wykładamy agrowłókniną, sypiemy na nią żwir i kamienie. Obsadzamy strefę regeneracyjną. To również odpowiedni czas na budowę pomostów. 6. Wykańczamy brzegi materiałem harmonizującym z otoczeniem, np. żwirem, głazami, drewnem, płytami. Teraz pora na rozruch stawu: regulację pomp, zastosowanie szczepionek itp.
Hydroidea, Warszawa (Warsaw, Poland). 1,406 likes · 32 talking about this · 2 were here. Producent ekologicznych preparatów do oczek wodnych i substratów mineralnych do stawów kąpielowych.
1) promowanie naturalnych wód kąpielowych na terenie rzeczypospolitej Polskiej; 2) wymiana doświadczeń, ustalanie standardów jakości, tworzenie znaku jakości i norm; 3) współpraca i dialog z różnymi organizacjami na szczeblu krajowym, europejskim i międzynarodowym oraz reprezentowanie interesów wszystkich zaangażowanych stron, standaryzacja. “Gdzie myć #opryskiwacz? Najlepiej na polu, w miejscu oddalonym min. 20 m od wód powierzchniowych i innych obszarów wrażliwych. Wtedy nie spowodujemy zanieczyszczenia wód podziemnych lub powierzchniowych. #CzysteWody #rolnictwo @wodypolskie #BezpieczneGospodarstwo #pestycydy” Stawy kąpielowe zyskują coraz większą popularność wśród właścicieli ogrodów. Są alternatywą dla konwencjonalnych basenów, nad którymi mają ogromną przewagę, jeśli chodzi o harmonijne wkomponowanie w naturalny krajobraz. Są także zwykle mniej kosztowne w budowie i zdecydowanie tańsze w z 1Fot. mat. zyskują cenny ekosystem, zaś różnorodność fauny i flory zamieszkującej zbiornik oraz jego najbliższe otoczenie w istotny sposób wzbogaca teren. W dobie rosnącej świadomości ekologicznej wiele osób nie buduje basenów, bo chcą uniknąć stosowania chemicznego oczyszczania wody (chloru, który nie jest obojętny dla organizmu człowieka), i szuka alternatywnych rozwiązań. Staw kąpielowy łączy w sobie cechy naturalnego jeziora i konwencjonalnego basenu. Woda w takich zbiornikach czyszczona jest z wykorzystaniem naturalnych procesów mechaniczno-biologicznych samooczyszczania się wyglądała pozostałość po starym stawie - podmokła, zarośnięta przypadkowymi roślinami nieckaTak wyglądała pozostałość po starym stawie - podmokła, zarośnięta przypadkowymi roślinami niecka/Fot.: mat. inwestoraOpisywany tu staw powstał na stosunkowo dużej działce, w pobliżu zrujnowanego dworu. Inwestorzy chcieli odtworzyć nieistniejący (zeutrofizowany) staw, który był zaznaczony na mapach. W terenie na tym miejscu znajdowało się tylko niewielkie zagłębienie, porośnięte roślinnością szuwarową, charakterystyczną dla łąk podmokłych. O dawnym przeznaczeniu tej części działki najłatwiej można było się przekonać wiosną. Wówczas obszar ten zalany był wodą i porośnięty dookoła roślinnością przywodną oraz wierzbami, świadczącymi o podmokłym obserwowali przez cały rok, jak zmieniały się tu warunki gruntowe. Przeprowadzone zostały również badania geotechniczne gruntu oraz wody. Na ich podstawie wykonawca zrobił wstępną koncepcję zagospodarowania terenu na staw kąpielowy. Właścicielom zależało, by zbiornik wodny był naturalnie wkomponowany w krajobraz, a także by staw nadawał się do aktywnego spędzania względu na znaczne wahania poziomu wody w ciągu roku, wykonawca wraz z inwestorami ustalił, że zbiornik zostanie uszczelniony, co pozwoliło na monitorowanie i utrzymanie dobrej jakości terenu bardzo zależało, by staw wyglądał jak naturalny zbiornik wodny, integrujący się z otaczającym krajobrazem, wzbogacający działkę o cenny ekosystem, i aby była możliwość używania go zarówno latem, jak i zimą. Od wiosny do jesieni wykorzystywany jest jako zbiornik kąpielowy, zimą natomiast jako lodowisko, na którym rozgrywane są mecze powstaniu stawu kąpielowego specjalnie dobrane rośliny porastają strefę mineralno-roślinną, pełniącą funkcję filtraPo powstaniu stawu kąpielowego specjalnie dobrane rośliny porastają strefę mineralno-roślinną, pełniącą funkcję filtra/Fot.: mat. technologiiPo wykonaniu analizy biochemicznej wody, ocenie jej przydatności oraz określeniu możliwych wyzwań, wykonawca wybrał staw z filtrem bagiennym (IV typ wg norm europejskich). Jest to zbiornik wodny ze strefą kąpielową oraz strefą regeneracyjną złożoną z filtra mineralno-roślinnego. Aby woda była skutecznie oczyszczana, konieczne jest również zastosowanie skimmera oraz filtrów mechanicznego i mineralnego, zbiornik trzeba też wyposażyć w odpływ denny i pompy ze zbrojonego betonu dwie okrągłe wyspy to miejsca, w których ukryto całą "technikę" stawową. Wyłożone drewnem pełnią funkcje pomostówWymurowane ze zbrojonego betonu dwie okrągłe wyspy to miejsca, w których ukryto całą "technikę" stawową. Wyłożone drewnem pełnią funkcje pomostów/Fot.: mat. stawuPrace wstępne polegały na wytyczeniu zarysu stawu, wyznaczeniu jego krawędzi (maksymalnego wypiętrzenia wody) oraz zebraniu warstwy namułów. Urobek z kształtowania i pogłębiania stawu został wykorzystany w ogrodzie do ukształtowania pagórków. Pozwoliło to na obsadzenie ich roślinami, które zasłoniły mniej estetyczne wyprofilowaniu i zagęszczeniu gruntu, wykonawca zajął się budową dwóch pokrytych drewnem pomostów, które stworzyły "wyspy" na powierzchni stawu. Oba zostały wsparte na konstrukcji ze zbrojonych bloczków betonowych. Legary wykonane zostały z drewna modrzewiowego, zaś pokrycie pomostów - z drewna modrzewiowego i bangkirai. Jeden z pomostów jest otoczony wodą. W jego podstawie zamontowano drabinkę oraz lampy podwodne oświetlające staw nocą. Spełnia on funkcję tarasu wypoczynkowego, na który od strony lądu dostać się można po głazach ułożonych w podest kryje komorę techniczną. Zlokalizowany jest po przeciwległej stronie filtra mineralno-roślinnego i wyposażony w skimmer, filtr mechaniczny, mineralny oraz pompownię suchą. Kolejnym etapem było uszczelnienie niecki. Po wyprofilowaniu i oczyszczeniu podłoża ułożono na nim geowłókninę, a następnie folię EPDM, którą cechuje trwałość (producent daje na nią 10 lat gwarancji, a po inspekcji - kolejnych 10), elastyczność, łatwość układania i wykonania połączeń oraz szczelnych przejść. Na folii została ułożona druga warstwa geowłókniny, którą następnie pokryto 15-centymetrową warstwą płukanego filtra mineralno-roślinnego wypełniono specjalnym substratem mineralnym Biozamonit, którego skład został dobrany do jakości wody. Stanowi on "serce układu" i odpowiada za czystość i jakość wody w stawie. W strefie filtra mineralno-roślinnego zamontowano system drenaży i studzienek rozprowadzających wstępnie oczyszczoną wodę pod złoże filtracyjne. Całość uszczelnienia, pokrytego 15-centymetrową warstwą płukanego żwiru, obsadzono staw kąpielowy wymaga indywidualnego podejścia. Różne są bowiem oczekiwania przyszłych użytkowników, inny teren, wielkość i typ zbiornika. Wpływa to na koszty budowy, późniejszego utrzymania oraz użytych budowie stawu możemy zastosować materiały różniące się nie tylko ceną, ale przede wszystkim właściwościami. Fachowy wykonawca stara się pomóc w doborze materiałów, przedstawić zarówno ich zalety, jak i wady, biorąc pod uwagę aspekt ekonomiczny. Większość inwestorów ceni sobie przede wszystkim trwałość i prostotę rozwiązań. Dla porównania: koszty uszczelnienia przy zastosowaniu np. dobrej folii kauczukowej EPDM lub folii PVC są porównywalne. W takiej sytuacji należy wziąć pod uwagę, który z materiałów ma więcej zalet, np. łatwo go konserwować czy budowy stawu kąpielowego w zależności od wielkości, typu stawu oraz użytych materiałów wykończeniowych ok. 500-1200 zł/ utrzymania stawu o pow. 200 m2 w ciągu roku (w tym energia elektryczna ok. 600 zł) ok. 2000 Wawrzyniec ŚwięcickiPielęgnacja stawuNie jest zbyt uciążliwa, ale wymaga systematyczności. W pierwszym sezonie po założeniu stawu trzeba szczegółowo zadbać o: uzupełnianie ubytków wody - jeśli jej poziom opada szybciej niż 3 centymetry dziennie, trzeba sprawdzić, czy folia nie obniżyła się na brzegu lub czy do stawu nie wrasta np. trawa, która jak gąbka wysysa z niego znaczne ilości wody. Stan brzegów trzeba sprawdzić na całym obwodzie zbiornika. Po wykluczeniu tej przyczyny szuka się nieszczelności powstałej podczas budowy - opróżnia staw, znajduje i naprawia miejsce uszkodzenia; usuwanie glonów nitkowatych - jeśli pojawia się ich dużo, należy je wyławiać i wyrzucać na oto zabiegi, jakie trzeba wykonywać regularnie w następnych lub wiosnąPrzyciąć rośliny ze strefy bagiennej. Można je ścinać ponad poziomem lodu lub pozostawić na zimę (długie łodygi ułatwiają wymianę gazów między powietrzem oraz wodą) i ściąć wczesną Dbać o czystość wody, uzupełniać jej ubytki. Bardzo ważne jest wyławianie liści, resztek kwiatów skimmer przynajmniej raz na w okolicy stawu rosną drzewa liściaste, rozciągnąć nad nim elastyczne siatki, utrzymywane nad wodą dużymi nadmuchanymi piłkami. Z dobrze napiętej siatki wiatr zdmuchuje liście na brzeg; stąd należy je wywozić na kompost. Po opadnięciu liści, a przed nastaniem mrozów, siatki się dno stawu z osadów - najlepiej specjalnym odkurzaczem działanie pompy i oczyścić filtr kilku latachKonieczne bywa usunięcie części roślin (zarówno ze względów estetycznych, jak i pielęgnacyjnych). Najlepiej robić to późną jesienią. Zabieg można przeprowadzić jednorazowo lub rozłożyć w czasie, usuwając rośliny stopniowo - rok po są typy stawówWedług norm europejskich oraz zaleceń Polskiego Stowarzyszenia Naturalnych Wód Kąpielowych jest 5 typów stawów, różniących się wielkością oraz proporcjami stref kąpielowych do regeneracyjnych i technologią I - ekstensywny, powierzchnia strefy kąpielowej 30%, regeneracyjnej - 70%, brak elementów II - staw z minimalnym zastosowaniem urządzeń technicznych, strefa kąpielowa ok. 40%, regeneracyjna - 60%, pompa cyrkulacyjna, czasem III - staw wyposażony w elementy techniczne takie jak: skimmer, odpływ denny, filtr mineralny, strefa kąpielowa ok. 55%, regeneracyjna - 45%.Typ IV - najbardziej skomplikowany typ stawu, z filtrem bagiennym, strefa kąpielowa ok. 65%, regeneracyjna - 35%, dużo urządzeń techniki V - "naturpool", wyglądem przypominający basen, strefa regeneracyjna zredukowana do 20%, roślinność ma jedynie funkcje mat. z największych problemów przy budowie tego stawu kąpielowego była woda gruntowa napływająca do najniżej położonej części zbiornika, która została zagłębiona na 2 m poniżej maksymalnego poziomu wody. Dlatego już podczas budowy został w nim wykonany drenaż, którym odwadniano nieckę w czasie prac. Także po ich zakończeniu i uszczelnieniu zbiornika drenaż ten okazał się przydatny i pozwala kontrolować napływanie wody gruntowej i utrzymywanie jej na odpowiedniej tym trzeba pamiętać, zanim założymy stawBadanie wody. Należy sprawdzić jej przydatność i ocenić zawartość substancji biogennych (azotu i fosforu), żelaza i manganu oraz właściwości higieniczne. Najczęściej używa się wody studziennej (wodociągowa wymaga uzdatniania). Staw można też napełnić przefiltrowaną deszczówką. Od jakości wody zależy dobór systemu jej oczyszczania: wielkość strefy regeneracyjnej, materiał wypełnienia filtrów, zastosowanie dodatkowych środków modyfikujących skład gruntu. Często można wykorzystać badanie geotechniczne wykonane podczas prac przygotowawczych do budowy wielkość i zagospodarowanie stawu. Przemyślany dobór każdego elementu sprawi, że właściciele będą mogli cieszyć się pięknym widokiem i korzystać z atrakcji posiadania własnego mikrojeziora przez wiele także:
Polskie Stowarzyszenie Naturalnych Wód Kąpielowych. Miatkowe storczyki. Wizytówka – Ogródkowe perypetie Abiko. oczko z formy… prosze o pomoc. Podziel się na
Status aktywna KRS 0000425847 NIP 1182088129 Regon 146355230 Kapitał zakładowy Forma prawna STOWARZYSZENIE Adres ul. TYTUSA CHAŁUBIŃSKIEGO 9/2 02-004 WARSZAWA MAZOWIECKIE Data rejestracji 2012-07-02 Ostatnia zmiana w KRS 2018-10-05 Reprezentacja ZARZĄD STOWARZYSZENIA Sposób reprezentacji DO REPREZENTOWANIA STOWARZYSZENIA UPOWAŻNIONY JEST KAŻDY CZŁONEK ZARZĄDU SAMODZIELNIE. Sąd SĄD REJONOWY DLA M. ST. WARSZAWY W WARSZAWIE, XII WYDZIAŁ GOSPODARCZY KRAJOWEGO REJESTRU SĄDOWEGO Sygnatura Podstawowa działalność Działalność pozostałych organizacji członkowskich, gdzie indziej niesklasyfikowana (9499Z) Osoby powiązane organ nadzoru BOGDAN WACH organ nadzoru KRZYSZTOF OSTAS organ nadzoru ŁUKASZ ZAKRZEWSKI zarzad MARCIN GĄSIOROWSKI 2009 r. w sprawie wydobywania i wprowadzania do obrotu naturalnych wód mineralnych (Dz. Urz. UE L 164 z 26.06.2009, str. 45). 2) Niniejsze obwieszczenie było poprzedzone obwieszczeniem Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 31 sierpnia 2015 r. w sprawie ogłoszenia wykazu wód uznanych jako naturalne wody mineralne (Dz. Urz. Min. Zdrow.
Wygląda jak naturalne, dzikie jezioro, które odwiedza się w czasie urlopu. Staw kąpielowy to alternatywa dla tradycyjnego basenu. Jego użytkowanie kosztuje niewiele, a jakość wody nie ustępuje chlorowanej, choć osiąga się ją nieszkodliwymi dla zdrowia metodami. Ekologiczny basen to nic innego jak staw kąpielowy. To system składający się z trzech zasadniczych części: zbiornika kąpielowego, filtra bagiennego (w którym woda oczyszczana jest przez rośliny i minerały) oraz filtrów mechanicznych. Układ wzbogaca się najczęściej o natleniającą wodę kaskadę. Ekologiczny basen w ogrodzie Jak działają elementy systemu? Działanie układu polega na wykorzystaniu naturalnych procesów samooczyszczania wody, które istnieją w przyrodzie – konkurencji roślin o substancje pokarmowe, eliminującej związki azotu i fosforu, zjawisk sorpcyjnych na zastosowanych minerałach, a nawet zjawiska „pożerania” pływających w toni jednokomórkowych glonów przez żyjące w stawie mikroskopijne skorupiaki – dafnie i oczliki. Najważniejszym elementem stawu kąpielowego jest strefa bagienna, która działa jak gruntowo-roślinna oczyszczalnia ścieków. Bardzo ważne jest właściwe zaprojektowanie wypełnienia filtra bagiennego i dobór roślin. Frakcje gruntu muszą zapewnić odpowiednią hydraulikę przepływu i chronić rozwinięty w wodzie zooplankton. Istotną rolę w przemianie związków azotu pełnią obecne tu bakterie. Przeobrażają amoniak – produkt rozkładu martwych tkanek – w azotany, którymi żywią się rośliny porastające złoże filtra – pałkę wodną, sitowie, trzcinę, mannę, turzyce. Amoniak jest również adsorbowany przez wypełniające filtr glinowo– krzemowe skały, zeolity. Dobór substratu każdorazowo uzależniony jest od jakości i składu chemicznego wody. Schemat oczyszczania wody w stawie kąpielowym. Niecka stawu to część basenowa, kąpielowa układu. Jej konstrukcja zależy przede wszystkim od wymagań użytkowników. Głębokie strefy pozwalają na skoki do wody, zejścia są łagodne, a płycizny zapewniają bezpieczną zabawę w wodzie dzieciom. Nieckę wykłada się hydroizolacyjną folią, matą bentonitową, czy 30 cm warstwą gliny, a wykańcza według uznania inwestorów, np. kamieniem. Materiał izolacyjny musi być nieprzepuszczalny, najczęściej używa się folii o wysokiej trwałości – PE, PVC, EPDM. Powyżej powierzchni terenu, na krawędzi zbiornika tworzy się przegrodę kapilarną, czyli kilkudziesięciocentymetrowy odcinek folii, co zapobiega „wysysaniu” wody ze stawu przez otaczający grunt. Brzeg musi być odpowiednio umocniony. W przypadku gwałtownego podniesienia poziomu wody, można zapobiec jej przelaniu, budując studzienkę chłonną wypełnioną żwirem, kamieniami, czy gruzem. Wierzch pokrywa się otoczakami, formując plażę. Fot. M. Gąsiorowski Kształt stawu kąpielowego i wykończenie jego brzegów może być różnorodne. Popularne są drewniane pomosty i żwirowe plaże. Stabilność warstwy wykończeniowej pokrywającej izolację zapewnia nachylenie brzegu nieprzekraczające 25%. Dno musi mieć spadek, aby osady denne przedostawały się do najgłębszej części niecki, w której przechwytywane są przez odpływ denny. W tym miejscu głębokość stawu to przynajmniej 2 m, by osady wzbijane przez kąpiących się nie mąciły wody. Osad kierowany jest do kanalizacji, bądź separowany w studzience osadowej, powiązanej z układem filtrów mechanicznych, skąd woda pompowana jest na złoże roślinne. Praca pompy wiąże się ze zużyciem energii elektrycznej, dlatego istotna jest odpowiednia regulacja elektroniczna przepływu, dostosowana do intensywności użytkowania stawu. Dobrze zaprojektowany filtr bagienny wymaga niewielkiego przepływu. W części kąpielowej umiejscawia się również skimmer – urządzenie zbierające zanieczyszczenia stałe z powierzchni stawu i dna zbiornika. Jego położenie ustala się według dominującego kierunku wiatru, który wspomaga transport zanieczyszczeń. Proces oczyszczania wody wspomagany jest przez kaskadę, która odprowadza wodę z części kąpielowej na filtr bagienny, zwiększając powierzchniowy przepływ wody, a także umożliwiając jej dodatkowe natlenianie. Kaskada może być zasiedlona roślinami bagiennymi oczyszczającymi wodę, wyglądać jak meandrujący łąkowy strumyczek, górski potok ułożony z kamieni i głazów lub mieć postać flowforms, czyli połączonych naczyń przypominających serce, które wymuszają rytmiczny, zawirowany ruch strumienia w obrębie każdego z nich. Fot. M. Gąsiorowski Projekt ekologicznego basenu Do przygotowania projektu, architekt krajobrazu będzie potrzebował następujących dokumentów: podkład geodezyjny (lub mapę do celów projektowych) zawierający informacje o mediach – przyłączach elektrycznych, wodociągowych, kanalizacji, odpływach deszczówki, drenaży, cieków powierzchniowych oraz innych, będących w obrębie planowanej budowy; informacje o koncepcji klienta, sugestie odnośnie wyglądu, miejsca itp.; zdjęcia pokazujące z różnych stron lokalizację wraz z widnokręgiem i szczególnymi akcentami (słupami telefonicznymi, tzw. brzydotami architektonicznymi) oraz usytuowanie stawu na tle elewacji domu; badanie jakości wody; badanie geologiczne informujące o rodzaju gruntu i poziomie wody gruntowej. Doświadczenie wykonawców pokazuje, że zgodę urzędu łatwiej zdobyć na budowę oczka wodnego o określonej powierzchni, niż stawu kąpielowego. Prawo stanowi, że wykonanie zbiornika wodnego większego niż 30 m² wymaga pozwolenia. Przed budową stawu, warto zwrócić się do Polskiego Stowarzyszenia Naturalnych Wód Kąpielowych, zrzeszającego rzetelnych, doświadczonych wykonawców i projektantów, a także właścicieli stawów, dzielących się swoim doświadczeniem z ich użytkowania. To bezcenna skarbnica wiedzy. Na staw kąpielowy najlepiej zdecydować się w trakcie budowy domu, gdyż prace ziemne związane z użyciem ciężkiego sprzętu mechanicznego mogą zniszczyć założony wcześniej ogród. Jak wkomponować ekologiczny staw kąpielowy? Planując usytuowanie stawu kąpielowego na działce, staramy się wykorzystać zjawisko doświetlenia wnętrze domu odbijającymi się od tafli wody promieniami słonecznymi. Zdaniem wykonawców stawów kąpielowych, inwestorzy często niepokoją się o bezpieczeństwo dzieci, co skłania ich do budowy stawu w oddalonym od domu zakątku ogrodu. Jednak bezpieczeństwo łatwiej zapewnić, gdy staw mamy „na oku”, pod oknem, na przykład kuchni, w której przygotowujemy posiłki. Warto wybierać miejsce naprzeciw pokoju dziennego, gdzie spędzamy najaktywniejszy czas w domu. Najlepiej, by nadwodny taras oświetlało zachodnie słońce. Rozmieszczenie elementów stawu kąpielowego w ogrodzie. Latem staw powinien być poddany działaniu promieni słonecznych przez ok. 6–8 godzin dziennie. Zapewnia to właściwą temperaturę wody. Jednocześnie potrzeba częściowego zacienienia, gdyż w wodzie zbyt ciepłej maleje zawartość tlenu. Należy pamiętać, że spadające z pobliskich drzew liście zanieczyszczają wodę, dlatego odpowiednie wkomponowanie obiektu w istniejące zbiorowiska roślin jest istotnym zadaniem dla architekta. Jak pielęgnować ekologiczny basen? Dobrze zaprojektowany i starannie zbudowany staw nie wymaga wielu zabiegów pielęgnacyjnych. W początkowym okresie użytkowania, należy uzupełniać ewentualne ubytki materiału pokrywającego izolację, kontrolować szczelność i stabilność przegrody kapilarnej oraz mierzyć poziom wody. Jeśli w ciągu dnia obniży się o 3 cm, oznacza to, że zbiornik jest nieszczelny. Wówczas trzeba go opróżnić i naprawić przerwaną izolację. Glony należy odławiać i umieszczać blisko wody, by bytujące na nich organizmy mogły do niej łatwo powrócić. W młodych stawach glony są zjawiskiem naturalnym, w starszych świadczą o złej jakości wody. Do ich pozbycia się nie wolno stosować filtrów UV, ani żadnych środków chemicznych. Coraz bardziej popularnym rozwiązaniem jest dozowanie preparatów EM (efektywnych mikroorganizmów), które pozwalają pozytywnie działającym bakteriom, drożdżom i grzybom uzyskać przewagę nad mikroorganizmami odpowiadającymi za tworzenie się osadów i procesy gnilne. Woda do stawu Dla czystości wody w stawie kąpielowym źródło jej poboru ma istotne znaczenie. Woda wodociągowa ma najczęściej zbyt wysoką zawartość fosforanów, sprzyjających rozwojowi glonów i wymaga przefiltrowania. Najkorzystniejsze jest zasilanie stawu z własnego ujęcia lub przefiltrowaną deszczówką. W każdym wypadku konieczne jest wykonanie badania wody pod kątem zawartości związków azotu, fosforu, chlorków, żelaza oraz twardości, przewodności i odczynu. W przypadku zamiaru wypełnienia stawu wodą z wód płynących czy zbiorników naturalnych, należy stosować się do przepisów ustawy Prawo Wodne i uzyskać pozwolenie wodno-prawne. Nie należy dokarmiać kaczek, łabędzi ani innych ptaków odwiedzających staw. Ich odchody stanowią dla glonów źródło pokarmu. W drugiej połowie marca, ścina się rośliny wodne, pozostawiając kilka łodyg ważkom do złożenia jaj. Latem wyławia się glony, liście, pyłki, resztki kwiatów, a raz w tygodniu czyści się skimmer. Obumierające i suche części roślin należy ścinać i kompostować. W okresie upałów uzupełnia się odparowaną wodę. Jesienią na powierzchni warto rozłożyć siatkę. Urządzenia techniczne poddaje się przeglądowi dwa razy do roku. Częstą obawą inwestorów jest ryzyko pojawienia się nad stawem wzmożonej ilości komarów. Obserwacje wykonawcy wskazują odwrotną tendencję. Środowisko wzbogacone o zbiornik czystej wody zasiedlane jest przez ważki, a także żółtobrzeżki – drapieżniki, które dziesiątkują populacje komarów. W zrównoważonym biotopie ten problem nie istnieje. Koszty budowy ekologicznego basenu Budowa stawu kąpielowego to wydatek rzędu 500–1000 zł/m². Cena zależy od warunków terenu, wielkości zbiornika (im większy, tym niższe stawki), a także poziomu zaawansowania urządzeń technicznych. Eksploatacja stanowi ok. 20–30% kosztów utrzymania tradycyjnego basenu. Tekst: Marta Stankiewicz, zdjęcie główne: M. Gąsiorowski
. 568 259 97 569 193 363 599 265

polskie stowarzyszenie naturalnych wód kąpielowych